Metodologia badań społecznych

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Przekazanie wiedzy na temat metodologicznych podstaw i założeń nauk pedagogicznych oraz procedury organizowania i prowadzenia badań naukowych; umiejętności pozwalające na wnikliwą obserwację zjawisk pedagogicznych zachodzących w środowisku społecznym i ich naukową interpretację; kształtowanie umiejętności samodzielnej analizy oraz wnioskowania i prezentowania wyników badań pedagogicznych, umiejętności projektowania i realizacji badań naukowych z obszaru nauk społecznych oraz obiektywnej analizy empirycznej zebranego materiału badawczego, kształtowanie kompetencji rzeczowego i trafnego wnioskowania oraz argumentowania, dokonywania syntezy dotychczasowej wiedzy i umiejętności, otwartości na nowe doświadczenia badawcze.

Podstawy metodologii badań społecznych, typologia badań pedagogicznych, procedury naukowych badań pedagogicznych i społecznych, formułowanie przedmiotu i celu badań, problemów i hipotez badawczych; metody, techniki i narzędzia badawcze; zasady analizy oraz interpretacji wyników badań empirycznych; procedura opracowywania koncepcji badań pedagogicznych i społecznych.

Treści programowe

1. Ćwiczenia

– Organizacja i etapy badań naukowych. Typologia badań pedagogicznych. /2 godz./

– Ilościowe i jakościowe procedury badania zjawisk społecznych oraz ich historyczna zmienność. Metodologiczna komplementarność badań ilościowych i jakościowych. /2 godz./

– Formułowanie problemów badawczych i hipotez roboczych. Zmienne i wskaźniki w badaniach pedagogicznych.

/2 godz./

– Dobór metod i technik badawczych jako warunek rzetelności w poznawaniu prawdy naukowej. /2 godz./

– Narzędzia badawcze. Konstrukcja i zastosowanie. Analiza porównawcza wybranych narzędzi badawczych. /2 godz./

– Zasady interpretowania wyników danych źródłowych. Formy prezentacji wyników badań pedagogicznych. /2 godz./

– Procedura konstrukcji koncepcji pedagogicznego badania naukowego /2 godz./

– Warunki poprawności opracowanej koncepcji badań pedagogicznych w odniesieniu do wybranego problemu badawczego – zaprezentowanie i analiza koncepcji. /2 godz./

Literatura podstawowa

1. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006.

2. Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006.

3. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych, Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2010.

4. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

5. Zaczyński W. P., Praca badawcza nauczyciela, WSiP, Warszawa 2000.

Literatura uzupełniająca

1. Dutkiewicz W., Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, Wydawca „Stachurski”, Kielce 2001.

2. Gnitecki J., Wstęp do metod i przetwarzania wyników badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2004.

3. Babbie E., Podstawy badań społecznych, PWN, Warszawa 2008.

4. Maszke A. W., Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2004.

5. Nowak S., Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 2007.

6. Palka S., Metodologia badania. Praktyka pedagogiczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.

7. Palka S., Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.

Wiedza

PED2A_W04

Student posiada wiedzę na temat metodologii prowadzenia badania naukowego. Zna zasady konstruowania koncepcji badań społecznych ze szczególnym uwzględnieniem badań pedagogicznych. Zna zasady formułowania celu badań wyrażonego w kategorii poznawczej, praktycznej i teoretycznej, przedmiotu badań, problemów i hipotez badawczych. Zna i objaśnia klasyfikacje metod, technik oraz narzędzi badawczych służących realizacji badania pedagogicznego. Rozumie zasady komplementarności metod badań jakościowych i ilościowych w naukach społecznych.

Umiejętności

PED2A_U02

Student posiada umiejętności wnikliwego obserwowania zjawisk pedagogicznych zachodzących w środowisku społecznym oraz ich interpretacji z punktu widzenia dążenia do optymalizacji procesów opiekuńczo-wychowawczych oraz profilaktyczno-kompensacyjnych.

PED2A_U06

Student potrafi zaprojektować koncepcję badań pedagogicznych sformułować cel badań wyrażony w kategorii poznawczej, praktycznej oraz teoretycznej, potrafi określić przedmiot zaprojektowanych badań pedagogicznych oraz sformułować problemy i hipotezy badawcze. Student potrafi skonstruować niezbędne dla przeprowadzenia badań i realizacji zamierzeń pracy narzędzia badawcze. Student potrafi w precyzyjny sposób opracować, zaprezentować i zinterpretować wyniki przeprowadzonych badań, w precyzyjny sposób wypowiada się na ten użytek w mowie i piśmie

Kompetencje społeczne

PED2A_K01

Student jest gotów do oceny swojej wiedzy i umiejętności z zakresu metodologicznych podstaw nauk społecznych, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania i podnoszenia swoich umiejętności w tym zakresie

PED2A_K02

Student jest gotów do efektywnej współpracy w zespole oraz budowy więzi międzyludzkich, podejmuje indywidualne i grupowe decyzje, skutecznie działa na gruncie obowiązujących norm i wartości; wykazuje zaangażowanie w procesie twórczego konstruowania procedury badania naukowego, poszukiwania, porządkowania oraz wykorzystywania informacji z różnych źródeł, jest odpowiedzialny za rezultaty podejmowanych działań

Efekty uczenia się uznaje się za osiągnięte, jeżeli student otrzymał oceny pozytywne ze wszystkich ocenianych form jego aktywności weryfikowanych wskazanymi wyżej metodami weryfikacji.

Ocena za przedmiot jest ustalana zgodnie z zasadą:

– bardzo dobry: 4,75-5,0,

– dobry plus: 4,5-4,74,

– dobry: 4,0-4,49,

– dostateczny plus: 3,5-3,99,

– dostateczny: 3,0-3,49.

Ocena końcowa jest średnią ważoną obliczoną wg następujących zasad -

wagi mające wpływ na ocenę końcową:

OP = K x 0,8 + P x 0,2

(ocena K)

Projekt koncepcji badań pedagogicznych: ocena merytoryczna opracowanych treści oraz ocena umiejętności prezentowania tych treści, w tym: przekonywania, animowania dyskusji, uzasadniania własnego stanowiska

(ocena P)

Postawa na zajęciach: obecność, aktywne uczestnictwo, dyskusja dydaktyczna, informacja zwrotna